Odra: objawy u dzieci, zdjęcia, opis choroby

Odra należy do powszechnych chorób zakaźnych. Czynnikiem wywołującym chorobę jest wirus zawierający RNA z rodzaju paramyksowirusów odry morbillivirus.

Podatność na tę chorobę jest niemal powszechna, ale odra ma charakter choroby wieku dziecięcego tylko dlatego, że większość ludzi choruje na nią już w dzieciństwie, a tym samym chroni się na całe życie. Wtórne choroby odry zdarzają się, choć bardzo rzadko.

Choroba na odrę jest możliwa w każdym wieku, ale niemowlęta w pierwszych 4-5 miesiącach życia są bardzo mało podatne na zatrucie odrą, więc choroby w tym wieku są rzadko obserwowane.

Infekcja jest łatwa; odbywa się głównie przez kontakt i może być przenoszona przez osoby lub przedmioty zdrowe tylko przez bardzo krótki czas. Na przykład opiekun, jeśli zaniedba, może przenieść odrę z jednego dziecka na drugie w szpitalu, ale trucizna odra nie utrzymuje się przez długi czas. na sukience, bieliźnie lub innych przedmiotach i z praktycznego punktu widzenia trzeba liczyć się tylko z przeniesieniem infekcji bezpośrednio od pacjenta na zdrowy.

Doktor Komarowski opowie szczegółowo o tej chorobie

Rozprzestrzenianiu się choroby sprzyja z jednej strony długi okres inkubacji trwający 11 dni, a z drugiej – kataralny okres prodromalny, podczas którego często dochodzi do rozpoznania choroby niemożliwy.

Wreszcie na jego rozprzestrzenianie się wpływa również nagromadzenie podatnych dzieci w szkołach, żłobkach, sierocińcach itp. instytucje. To stąd zaczynają się często rozległe epidemie.

Przebieg choroby (typowy obraz)

Okres inkubacji w większości przypadków przebiega bezobjawowo.

Dzieci są wesołe i nic nie wskazuje na początek choroby. Czasami jednak obserwuje się łagodne zaburzenia:

• dzieci wydają się zmęczone
• niechętnie się bawią
• mają mniejszy apetyt,
• pojawiają się łagodne zjawiska kataralne,
• a jeśli możliwe jest dokładne śledzenie temperatury, to wieczorami zauważa się niewielkie wzrosty temperatury.

Objawy te u dzieci z chorobą są najbardziej podstawowe i są mniej nasilone (jak odra wygląda u dzieci w początkowej fazie, patrz zdjęcia poniżej).

Okres prodromalny lub nieżytowy choroby rozpoczyna się katarem, zapaleniem spojówek i tchawicy, czasem zapaleniem oskrzeli.

Katar nie różni się od zwykłego, należy wspomnieć, że szczególnie u małych dzieci obserwuje się czasem silne krwawienia z nosa.

Początkowe zapalenie spojówek jest już bardziej uderzające i przewyższa zapalenie spojówek w postaci łzawienia i światłowstrętu, które zwykle obserwuje się przy przeziębieniu.

Kaszel jest szczególnie szorstki, bolesny i często towarzyszy mu mniej lub bardziej nasilona chrypka, która wskazuje na lekki nieżyt krtani (zapalenie krtani).

Jednocześnie dzieci zaczynają odczuwać następujące dolegliwości:

• są kapryśne
• apatyczny
• doświadczają ustępowania gorączki, która wieczorem osiąga 39° lub więcej.

Nieżytowy okres choroby trwa 3 dnipotem pojawia się wysypka. Rozpoczyna się w większości przypadków na twarzy, wokół oczu i ust, a następnie rozprzestrzenia się na inne części ciała, ostatnio na przedramiona, podudzia, dłonie i stopy.

Początkowo wysypka ma postać raczej małych czerwonych plamek, które jednak wkrótce łączą się w plamy o różnych kształtach, tracą jaskrawoczerwony kolor, a nawet stają się ciemnoczerwone brązowawy.

Pomiędzy poszczególnymi plamami, często zlewającymi się w dziwaczne figury i osiągającymi znaczne rozmiary, pozostają obszary nienaruszonej skóry. Im więcej takich połączonych plam na skórze, tym bardziej odra zasługuje na nazwę drenaż (patrz zdjęcie poniżej).

W okolicy dużych plam widoczne są wzniesienia odpowiadające opuchniętym mieszkom włosowym i przewodom wydalniczym gruczołów łojowych. W zależności od większej lub mniejszej częstości występowania takich wzniesień, mówi się o morbilli elevati lub morbilli laeves.

Cały obraz wysypki odry można nazwać barwnym w porównaniu ze szkarłatną wysypką, która zawsze jest monotonna. Oddzielne plamki w szkarlatyna zawsze wyraźnie oddzielone od siebie, bez względu na to, jak gęsto i licznie są, tak, że z daleka skóra wydaje się zabarwiona na czerwono.

W miejscach skóry dotkniętych wysypką naczynia wyróżniają się zwiększoną przepuszczalnością ich ścian, zarówno dla hemoglobiny, jak i dla czerwieni komórki krwi, w wyniku czego pojawia się na nich pigmentacja, która często pozostaje zauważalna nawet po blednięciu wysypki lub krwotok.

Równolegle z wysypką rozwija się choroba. Gorączka nasila się i osiąga 40 ° i więcej na wysokości wysypki.

Jednocześnie zmienia się również charakter gorączki: podczas gdy w nieżytowym okresie choroby miała ona wyraźnie ustępujący charakter, obecnie zbliża się bardziej do typu f. ciągłość, tj. różnica między temperaturami porannymi i wieczornymi nie jest większa niż przy zwykłych dziennych wahaniach temperatury.

Puls odpowiada gorączce.

Uczucie dyskomfortu w tym czasie jest bardzo wyraźne. Pacjenci są obojętni na otoczenie, całkowicie pozbawieni apetytu, skarżą się na bóle głowy i bóle kończyn, często w nocy mają silne majaczenia.

Wszystkie zjawiska etapu prodromalnego stają się ostrzejsze:

• katarowi towarzyszy obfita wydzielina, która powoduje podrażnienie skóry wokół nozdrzy i górnej wargi,
• nasilenie zapalenia spojówek i światłowstrętu
• dzieci całkowicie tracą głos i kaszle boleśnie i nieustannie z powodu wzmożonego zapalenie tchawicy i zapalenie oskrzeli.

Ze strony innych narządów obserwuje się następujące zjawiska:

• Nerki. Mocz ma wysoki ciężar właściwy, zawiera białko i nawet w łagodnych przypadkach daje odczyn diazowy.
• Gruczoły limfatyczne. Wszystkie gruczoły dostępne do palpacji puchną i mogą stać się bolesne.
• Krew. Podobnie jak w przypadku tyfusu, zmniejsza się liczba leukocytów.

Aparat trawienny. Język jest bardzo pokryty, blaszka odchodzi z niego miejscami, na błonie śluzowej jamy ustnej pojawia się plamiste zaczerwienienie (enantema).

Często krótkotrwała wysypka na skórze i bladość przed jej pojawieniem się. W większości występują zaparcia, ale czasami pojawiają się również biegunki.

Wraz z nasileniem się wysypki nasilają się opisane zjawiska choroby, a następnie dalej 5-6 dni po wystąpieniu wysypki temperatura spada krytycznie i w granicach 12-36 godzin wraca do normy.

W tym samym czasie stan ogólny szybko się poprawia, świadomość się rozjaśnia, dziecko zaczyna znowu się bawić itp.

Po spadku temperatury następuje okres rekonwalescencji, której jednak nie można traktować jako samej rekonwalescencji. Zjawiska katarowe utrzymują się nadal, a przy nieostrożnej postawie chorego szybko się nasilają i mogą powodować stałą, często dość poważną chorobę.

Dotyczy to szczególnie przeziębień, przed którymi należy szczególnie starannie chronić pacjentów z odrą w okresie rekonwalescencji: dzieci w tym czasie dużo się pocą i są szczególnie podatne na przeziębienia.

Ze strony serca w tym czasie zauważa się szczególną anomalię, która polega na tym, że puls staje się powolny i nieco nieregularny, ale po kilku dniach zjawisko to całkowicie zanika.

Odchylenia od zwykłego przepływu

Na etapie kataru wszystkie zjawiska można wyrazić bardzo ostro:

• zapalenie spojówek nabiera charakteru ropnego,
• katar staje się tak silny, że pacjent ledwo ma czas na usunięcie sekretu, który nieustannie wypływa z nosa.

Krwawienia z nosa są dość częste, błona śluzowa krtani jest często tak poważnie zaatakowana, że ​​dochodzi do zwężenia światła krtani i rozwoju fałszywego zadu; niekiedy katar przez trąbkę Eustachiusza przechodzi już w tym czasie do ucha środkowego – powikłanie, które występuje znacznie częściej w dalszym przebiegu odry.

Zapalenie oskrzeli w takich przypadkach również staje się intensywne i towarzyszy mu bardzo bolesny kaszel.

Zwłaszcza u małych dzieci ta ciężka postać fazy nieżytu już od samego początku odpowiada ciężkiemu stanowi ogólnemu. Gorączka jest wysoka i f. ciągłość, czasami występują drgawki ogólne, z pozycji przewodu pokarmowego obserwuje się ciężka biegunka i wymioty.

Ten poważny stan z pojawieniem się wysypki ustępuje zwykłemu przebiegowi, ale może trwać przez całą chorobę i predysponuje w tym przypadku, jak łatwo zrozumieć, do powikłań. Okres prodromalny choroby może czasami trwać do 7 dni.

Kolejnym odchyleniem w przebiegu choroby na tym etapie jest jej niezwykła łatwość. Typowe katary są subtelne i bardzo łatwo przeoczone.

Gorączka jest wykrywana tylko wtedy, gdy temperatura jest mierzona prawidłowo; przy niewystarczającym nadzorze, który jest prowadzony w rodzinach tylko wtedy, gdy kolejne dziecko już zachorowało odra, wydaje się, że nieżytowy etap choroby był całkowicie nieobecny i choroba zaczęła się jakby natychmiast wysypka.

W okresie wysypki obserwuje się wyjątkowo ciężkie i niekorzystne przypadki, które podobnie jak w podobnych przypadkach szkarlatyna, wyróżniają się szczególnym udziałem ośrodkowego układu nerwowego. Już na etapie prodromalnym, który zwykle wyraża się dość ostro, świadomość z szybkim wzrostem temperatury jest mocno przyciemniona, a pacjenci są w całkowitej apatii.

Wysypka zaczyna się na tułowiu w postaci bladych, nielicznych charakterystycznych plam, których w niektórych przypadkach rozwija się bardzo intensywna wysypka odra, podczas gdy u innych niewyrażona wysypka pozostaje bez zmiany. Ale w obu przypadkach stan ogólny gwałtownie się pogarsza, dzieci wydają się apatyczne, potem niespokojne, potem sprawiają wrażenie cierpienia. zapalenie opon mózgowych;

• mają wędrowny wygląd,
• drżenie,
• zez.

Tydzień później, przy mniej więcej głębokim osłabieniu nerwowym, dochodzi do śmierci, którą często poprzedzają jeszcze silne drgawki.

Te formy bardzo ciężkiego zakażenia odrą są rzadkie, znacznie częściej występuje anomalia, którą słusznie można nazwać „niedorozwiniętą odrą”.

Po mniej lub bardziej nasilonym etapie prodromalnym na ciele pojawia się prymitywna, blada, sinicowa wysypka, czasami tak słabo wyrażony, że umyka z niezbyt starannym przestudiowaniem i nie daje możliwości postawienia diagnoza odry. Ale jednocześnie stan szybko się pogarsza z objawami silnej duszności.

Dzieci słabną, bledną, sinicy, oddychają bardzo ciężko, jakby nie miały wystarczającej ilości powietrza. W obiektywnym badaniu są mniej lub bardziej wyraźne zapalenie oskrzelików.

Anomalie rekonwalescencyjne

Tutaj na pierwszy plan wysuwają się choroby nosa, jamy ustnej i sąsiednich części.

Zamiast zwykłego kataru na błonie śluzowej nosa rozwija się suchy obrzęk, który podobnie jak syfilityczny nieżyt nosa powoduje świszczący oddech podczas oddychania przez nos.

W innych przypadkach owrzodzenie w pobliżu nozdrzy i na ich obwodzie, co może być wyjątkowo uporczywe i towarzyszy mu wydłużone gorączka.

Powstałe owrzodzenie pokryte jest nalotem łojowym i ma charakter błonicy.

Z nosa, a właściwie z tylnej ściany gardła, proces wzdłuż trąbki Eustachiusza może przejść do ucha środkowego. Temperatura znów wzrasta, dzieci stają się bardzo niespokojne, źle śpią, chwytają się za głowy, nie chcą przełykać; starsze dzieci skarżą się na szumy uszne lub bóle głowy. Ucisk na tragus jest bardzo bolesny, a zapalenie ucha środkowego jest wyraźnie widoczne w otoskopii.

W jamie ustnej obserwuje się aphthosa lub wrzód jamy ustnej, do których może dołączyć noma. Proces odry jest szczególnie podatnym gruntem dla takich procesów wrzodziejących, w związku z czym zapalenie jamy ustnej u odry wymaga szczególnie starannej pielęgnacji i leczenia.

Zapalny obrzęk błony śluzowej krtani może już w pierwszych dniach choroby prowadzić do tzw. fałszywego zadu z poważnymi trudnościami w oddychaniu. Głos, który już wcześniej był zachrypnięty, milknie zupełnie, pojawia się coraz więcej znaków świadczących o utrudnionym dostępie powietrza do górnych dróg oddechowych.

Oddechy wymuszone, wspomagane przez dodatkowe mięśnie oddechowe, nie są w stanie dostarczyć wystarczającej ilości powietrza przez zwężoną krtań; podciśnienie w klatce piersiowej wynikające z ruchów wdechowych nie jest wyrównane poprzez wypełnienie płuc powietrzem, dlatego zewnętrzne ciśnienie atmosferyczne działa na ścianę klatki piersiowej, powodując retrakcję w miejscach giętkich, w okolicy nadbrzusza i szyjnej dół.

Wynikające z tego niebezpieczeństwo asfiksji wymaga takich samych środków, jak w przypadku zadu błonicy. Ale tutaj mamy do czynienia z innym procesem anatomicznym, ponieważ zwężenie światła krtani jest spowodowane nie filmami, ale ciężkim przekrwieniem i zapalnym obrzękiem błony śluzowej krtani.

Ale nie tylko błona śluzowa jest w stanie zapalnym, ale także błona podśluzowa, ochrzęstna i przylegająca tkanka łączna. Temu ciężkiemu zapaleniu towarzyszy silny ból krtani, który często jest dotykany i prawie zawsze pod lekkim naciskiem.

Jeśli przy odrze obserwuje się prawdziwy zad, tj. zwężenie krtani z powodu tworzenia się filmów, to zawsze tłumaczy się mieszaną infekcją z prawdziwym błonica.

Ten sam proces, który prowadzi do rozwoju zadu w górnych drogach oddechowych, może oczywiście być przytłaczający. i dolnych dróg oddechowych i powodują mniej lub bardziej powszechne zapalenie dużych lub małych oskrzeli, tj. mi. prowadzić do zapalenia oskrzeli, zapalenia oskrzelików i odoskrzelowego zapalenia płuc.

U dzieci w trakcie lub po wysypce występuje:

• bardzo ciężka duszność
• stają się sine i niespokojne,
• gorączka nie ustępuje ani nie nasila się ponownie i wykazuje nieregularny charakter ustępujący,
• ogólny stan jest poważnie zaburzony.

Niebezpieczeństwo stwarzane przez tę zmianę pozajelitową układu oddechowego zależy od: po pierwsze z rozprzestrzeniania się samego procesu, z wielkości powierzchni oddechowej i wreszcie z wiek dziecka.

Największe niebezpieczeństwo stwarza zapalenie oskrzelików, w którym dotknięte są najmniejsze oskrzela i szybko wyklucza się znaczną część powierzchni oddechowej. Niebezpieczeństwo to jest szczególnie duże u małych dzieci, u których małe światło małego oskrzeli może zostać zablokowane wcześniej niż stosunkowo duże światło u starszych dzieci.

Należy pamiętać, że u bardzo małych dzieci, na skutek obrzęku zapalnego, dochodzi do zatkania oskrzeli, których właściwie nie można uznać za najmniejsze gałęzie drzewa oskrzelowego. Każda blokada takiej gałęzi oskrzeli wyklucza stosunkowo dużą powierzchnię powierzchni oddechowej, a im wyższa przeszkoda w oddychaniu, tym więcej płuc jest wykluczonych.

Inna forma tej choroby wydaje się mniej niebezpieczna, w której niektóre części płuc są dotknięte, podczas gdy inne pozostają nienaruszone, a jeśli są dotknięte, to bardzo słabo.

W takich przypadkach w jednej części płuc występują ograniczone gniazda zapalenia oskrzelików i odoskrzelików, które wtapiając się w duże gniazda, następnie umożliwiają jednoznaczne rozpoznanie zjawiska naciekania płuc podczas badania fizykalnego chory.

Jeśli proces ten jest umiarkowanie rozległy i nie występują inne poważne powikłania, rokowanie jest stosunkowo korzystne. Ale, oczywiście, ciemnieje, gdy proces płucny rozprzestrzenia się na mniej lub bardziej znaczącej powierzchni, na przykład na kilku płatach.

W tym przypadku uzyskuje się obraz choroby, odpowiadający charakterowi ciężkiemu włóknikowi zapalenie płuc: ustępująca, nieregularna gorączka staje się wysoka i stała, napięty i szybki oddech, a rozdzierający kaszel są bolesne.

Obserwuje się majaczenie, a małe dzieci czasami mają drgawki. Opłucna jest prawie zawsze zaatakowana w tym samym czasie.

Błona śluzowa narządów trawiennych, a mianowicie jej aparat limfatyczny, jest również zawsze dotknięta w ciężkich przypadkach odry.

Czasami to powikłanie może zdominować cały obraz choroby:

• pojawiają się wymioty i bardzo ciężka biegunka,
• trudne do leczenia i znika tylko z bladością wysypki.

W innych częstszych przypadkach, wraz ze spadkiem gorączki, rozwija się choroba jelit, reprezentująca wszystkie podstawowe objawy zapalenia jelit; obserwuje się częste, ale nie obfite wypróżnienia, zawierające mętny, ropny śluz i krew.

Podobne zapalenie jelit odry jest przeważnie łagodne i ustępuje po kilku dniach, ale czasami zdarza się, że uporczywe zapalenie jelit zaburzenie o charakterze tyfusowym lub jelitowym, które samo w sobie zagraża życiu, a także jest niebezpieczne w tym sensie, że przyczynia się rozwój posocznica.

Zaburzenia jelit są szczególnie nieprzyjemne, gdy inne powikłania odry już powodują trudniejsze zadanie terapeutyczne, na przykład, gdy choroby płuc wymagają dużej siły chory.

Na koniec należy zauważyć, że proces odry zmniejsza zarówno zdolność układu oddechowego, jak i pokarmowego do odporności w odniesieniu do określonych infekcji wtórnych.

Układ nerwowy rzadko jest tak dotknięty, że gwałtownie wpływa na przebieg choroby. Zjawiska obserwowane w wielu chorobach zakaźnych przebiegających z gorączką, takich jak majaczenie, senność itp., nie mają same w sobie szczególnego znaczenia.

W odniesieniu do napadów, które obserwuje się zwłaszcza u małych dzieci, te, które pojawiają się w rzadkich przypadkach przed wysypką, zwykle nie mają złej wartości prognostycznej; wręcz przeciwnie, drgawki, które pojawiają się wraz z pojawieniem się wysypki, prawie zawsze wskazują na bardzo ciężki przebieg rzeczywistego zakażenia odrą.

Diagnoza

Diagnoza odry jest prosta. Osobliwy przebieg choroby, okres inkubacji prawie regularnie trwający 11 dni, trwający etap prodromalny trzy dni z ostrymi objawami nieżytu, wreszcie charakterystyczna wysypka - wszystko to pozwala bardzo łatwo postawić diagnozę.

Ale jest rzeczą oczywistą, że jest wiele takich przypadków, w których sytuacja nie jest taka prosta.

W niektórych z nich w okresie prodromalnym nie obserwuje się prawie żadnych zjawisk, w innych zamiast nieżytu błony śluzowej dróg oddechowych i oczu rozwija się choroba gardła, dusznicaco na początku wprowadza w błąd.

Wtedy wysypka może nie być typowa, przypominać szkarlatynę itp.

Z drugiej strony, wysypki po surowicy lub lekach mogą być tak podobne do typowej wysypki odry, że czasami trudno jest zdecydować, z czym mamy do czynienia. W takich przypadkach rozwiązanie problemu zależy od różnych badań.

Leczenie

Prognoza

Rokowanie w przypadku odry jest ogólnie dobre.